Chống 'giặc tụt hậu' trong phục hồi kinh tế: Cần kỹ năng và nỗ lực gấp bội

Ông Vũ Tiến Lộc nói: Thế giới đang trong cơn đại dịch thế kỷ, nhưng tâm thế và cách thức mà mỗi quốc gia ứng phó với dịch bệnh tạo nên sự khác biệt. Cho đến nay, có thể khẳng định rằng chúng ta đã kiểm soát tốt, thậm chí rất tốt dịch bệnh COVID-19. Theo đó, chúng ta bảo đảm thực hiện mục tiêu kép: Phòng - chống dịch bệnh và phát triển kinh tế-xã hội là hợp lý, hài hoà. Lại một lần nữa trong hoàn cảnh khó khăn, vũ khí “bách chiến, bách thắng” của cách mạng nước ta là: “Cả hệ thống chính trị vào cuộc, toàn dân ra trận, Đảng lãnh đạo, Quốc hội đồng lòng, Chính phủ điều hành và Mặt trận chung tay” đã giúp chúng ta làm nên chiến thắng được cả thế giới ghi nhận. Việt Nam xứng đáng có được tấm huy chương vàng đầu tiên ở cấp độ toàn cầu trong lĩnh vực phòng chống và đẩy lùi dịch bệnh. Dù vậy, tấm huy chương vàng quý giá nhất vẫn là niềm tin của Nhân dân vào Đảng, Nhà nước và chế độ của chúng ta.

Không giống như cuộc chiến chống “giặc COVID”, cuộc chiến chống “giặc tụt hậu” trong hành trình tái khởi động, phục hồi và phát triển nền kinh tế đang đòi hỏi những kỹ năng và nỗ lực gấp bội lần.

Mặc dù đồng tình với phương án điều chỉnh mục tiêu tăng trưởng về khoảng 4,5%, nhưng ông Vũ Tiến Lộc chưa thật yên tâm vì các giải pháp của Chính phủ đưa ra dường như vẫn chưa đủ mạnh để có thể đạt được mục tiêu này. Ngoài chủ trương thúc đẩy đầu tư công, các chính sách tài khoá khác có vẻ vẫn còn dè dặt khi chủ yếu mới dừng lại ở việc giãn, hoãn thời hạn nộp thuế, phí cho doanh nghiệp.

“Tôi thiết nghĩ với mức nợ công hiện tại là 56% GDP, chúng ta vẫn còn dư địa để thực hiện các biện pháp giãn, hoãn, cắt giảm thuế với liều lượng mạnh hơn trong thời gian tới. Ví dụ, có thể kéo dài hơn thời hạn giãn, hoãn các khoản thuế, phí phải nộp tới 12 tháng, thay vì chỉ 3 hay 6 tháng”, ông Lộc nói.

Tạo ra động lực tăng trưởng mới cho doanh nghiệp

Thời gian qua, Chính phủ và Bộ Tài chính đã rất thành công trong việc giảm mức nợ công. Và bây giờ là thời điểm chúng ta có thể sử dụng chính sách tài khóa ngược chu kỳ để đối phó với dịch bệnh, tức là giảm nợ công trong giai đoạn kinh tế phát triển thuận lợi để tăng nợ công trong giai đoạn kinh tế gặp khó khăn.

Đánh giá cao việc Ngân hàng Nhà nước đã tiên phong trong việc thực hiện các chỉ đạo của Chính phủ về trợ giúp doanh nghiệp, nhưng Chủ tịch VCCI cho rằng, tác động của chính sách này đến lãi suất thị trường, đặc biệt là lãi suất trung và dài hạn vẫn chưa thực sự rõ nét. Việc cơ cấu lại nợ về thời hạn và lãi suất cho các doanh nghiệp mới chỉ giúp “cầm máu”, mà chưa giúp “chữa lành được vết thương “và tạo ra được động lực tăng trưởng mới cho doanh nghiệp”. Vì vậy, ông Lộc đề nghị Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính sớm nghiên cứu ban hành một gói hỗ trợ lãi suất trung và dài hạn cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh trong các ngành như du lịch, hàng không... Tất nhiên, gói hỗ trợ này cần có giới hạn phù hợp để ngăn ngừa lạm phát có nguy cơ quay trở lại.

Theo ông Lộc, trong khi dự kiến mục tiêu tăng trưởng khoảng 4,5% là khá cao so với dự báo của các tổ chức quốc tế, nhưng Chính phủ dường như lại có phần lơi lỏng mục tiêu kiềm chế lạm phát khi điều chỉnh mục tiêu lạm phát “dưới 4%” thành “khoảng 4%”. Chia sẻ với quan điểm thận trọng của Chính phủ, nhưng ông Lộc vẫn đề nghị trong điều hành, Chính phủ phấn đấu để đạt được mức lạm phát dưới 4%. Điều này rất quan trọng vì đó là cam kết ổn định kinh tế vĩ mô, thể hiện uy tín và tầm nhìn của Chính phủ trong dài hạn là điểm neo giữ của niềm tin để người dân và các nhà đầu tư yên tâm sản xuất kinh doanh. Chúng ta không nên để suy giảm niềm tin đó.

Bên cạnh những thách thức, thời hậu COVID-19 cũng đang mở ra một số cơ hội mà chúng ta cần nắm bắt, nhất là cơ hội từ việc dịch chuyển các làn sóng đầu tư. Chính phủ dự định lập tổ công tác đặc biệt để thúc đẩy công tác này là cần thiết. Tuy nhiên, điểm then chốt vẫn phải đẩy mạnh cải cách thể chế, cắt giảm thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh để nâng cao năng lực cạnh tranh của đất nước.

Lê Sơn