DN than với Chính phủ: Giá thuê đất cao quá, chịu không nổi

Nhiều doanh nghiệp phản ánh tiền thuê đất tăng tới 5 lần trong 5 năm qua-Ảnh minh họa

Hơn nữa, đây chỉ là một trong những vấn đề về chi phí kinh doanh được các doanh nghiệp gửi tới hội nghị với Thủ tướng Chính phủ vừa diễn ra cuối tháng 4 vừa qua.

Trước những kiến nghị này của doanh nghiệp, dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về hỗ trợ phát triển doanh nghiệp đã xác định “giảm chi phí kinh doanh” là một trong 5 nhóm giải pháp lớn.

Dự thảo Nghị quyết nêu rõ, Chính phủ giao Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành rà soát các quy định về đất đai theo hướng điều chỉnh tiền thuê đất, chi phí chuyển đổi mục đích sử dụng đất và các chi phí khác của doanh nghiệp để bảo đảm tính cạnh tranh, ổn định, dễ áp dụng và thực hiện cho doanh nghiệp.

Bộ Tài nguyên và Môi trường  chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất sửa đổi chính sách về đất đai cho phép các doanh nghiệp hạ tầng khu công nghiệp (trong trường hợp được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất hoặc Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm) và doanh nghiệp thứ cấp được phép thế chấp quyền sử dụng đất để vay vốn ngân hàng và huy động vốn dài hạn.

Theo Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Hoàng Anh Tuấn, những kiến nghị của doanh nghiệp về tiền thuê đất là “xác đáng”.

Tăng quá nhanh

Là đơn vị đưa ra lời than “giá thuê đất quá cao, các doanh nghiệp không chịu nổi”, Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Thái Bình đưa ra ví dụ, giá thuê đất tại Công ty CP Tam Kỳ năm 2015 là 10.000 đồng/m2 năm thì năm 2016 là 33.600 đồng/m2 (tăng 3,36 lần); công ty CP Điện tử Thái Bình năm 2015 nộp 226 triệu đồng, năm 2016 tăng lên 618 triệu đồng (tăng 2,7 lần). Có đơn vị cho biết tiền thuê đất tăng từ 4 - 5 lần so với năm 2015.

Các doanh nghiệp đề nghị khi thực hiện tăng giá thuê  đất cần có lộ trình cụ thể và có mức trần không vượt quá 2 lần so với giá 2010, như tinh thần Nghị quyết 02/2013/NQ-CP ngày 7/1/2013 của Chính phủ về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh.

Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Hà Tĩnh cũng cho biết đã nhận được kiến nghị của các doanh nghiệp về việc giá thuê đất tăng 5 lần trong vòng 5 năm qua. Như Công ty TNHHMTV Lưới Thép Gai Hưng Thịnh thuê 11.077 m2 tại cụm công nghiệp Nam Hồng, thị xã Hồng Lĩnh, giá thuê năm 2010 là 23,1 triệu đồng/năm, năm 2014 lên 44,510 triệu đồng/năm và năm 2015 lên 119,317 triệu đồng/năm.

Công ty TNHH Lâm sản Lam Hồng thuê 5.488 m2 tại cụm công nghiệp Nam Hồng giá thuê năm 2014 là 9,8 triệu đồng/năm nhưng năm 2015 lên 49 triệu đồng/năm.

“Môi trường kinh doanh ở Hà Tĩnh nói riêng, ở Việt Nam nói chung chưa có cải thiện đột biến để tăng giá thuê đất 5 lần trong vòng 5 năm trong lúc kinh tế thế giới khủng hoảng. Nếu tăng chỉ tăng 1,5 - 2 lần so với năm 2010 là hợp lý”, Hiệp hội Doanh nghiệp Hà Tĩnh bày tỏ ý kiến.

Hiệp hội này cũng cho biết việc này đã được các doanh nghiệp có ý kiến vào cuộc đối thoại ngày 12/10/2015 với lãnh đạo tỉnh, song đến nay vẫn chưa được giải quyết.

Tương tự, Công ty TNHH Cơ khí Ô tô Đức Hòa (tỉnh Hưng Yên) cũng phản ánh giá thuê đất theo quy định của tỉnh tăng lên 8 lần trong giai đoạn 2011-2012 so với giai đoạn 2005-2010.

Ách tắc thế chấp quyền sử dụng đất

Cũng về vấn đề này, Tổng Công ty Đầu tư Phát triển Đô thị và Khu Công nghiệp Việt Nam cho biết trước thời điểm 01/6/2015, rất nhiều nhà đầu tư trên cả nước đã thế chấp quyền sử dụng đất để vay vốn ngân hàng.

Tuy nhiên, sau ngày 01/6/2015, việc thế chấp quyền sử dụng đất của các nhà đầu tư không thể thực hiện được (bao gồm cả trường hợp đáo hạn vốn vay đã thế chấp trước đây) do Luật Đất đai năm 2013.

Cụ thể, Luật này quy định doanh nghiệp hạ tầng thuê đất của Nhà nước theo hình thức trả tiền hàng năm thì chỉ  được cho thuê lại theo hình thức trả tiền hàng năm; các nhà đầu tư thứ cấp đã thuê đất theo hình thức trả tiền một lần không được cầm cố thế chấp nếu doanh nghiệp hạ tầng thuê đất của Nhà nước theo hình thức trả tiền hàng năm.

Quy định trên đòi hỏi doanh nghiệp đầu tư khu công nghiệp phải chuyển đổi hình thức thuê  đất trả tiền một lần để Nhà đầu tư thứ cấp có thể thế chấp với tổ chức tín dụng. Tuy nhiên, việc chuyển đổi hình thức thuê đất trả tiền một lần sẽ phát sinh chi phí  thuê đất trả cho nhà nước rất lớn đối với doanh nghiệp đầu tư khu công nghiệp và doanh nghiệp hạ tầng không thể yêu cầu nhà đầu tư thứ cấp thanh toán do hợp đồng đã ký.

Tại hội nghị, ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM cho biết những bất cập trong quy định về tiền sử dụng đất đã trở thành gánh nặng cho doanh nghiệp bất động sản. Do vậy, Hiệp hội này kiến nghị, nên xem xét thay tiền sử dụng đất bằng một sắc thuế để hạn chế cơ chế xin, cho.

Theo ông Châu, hiện nay, hầu hết các ngành nghề đều được Nhà nước cho phép hạch toán bù trừ trong quá trình kinh doanh để xác định lợi nhuận và nghĩa vụ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp. Tuy nhiên, chỉ riêng doanh nghiệp bất động sản lại không được áp dụng đầy đủ cho hoạt động kinh doanh của mình vì theo quy định thì kinh doanh bất động sản phải được hạch toán riêng.

Hiệp hội đề nghị nhà nước xem xét lại việc thực hiện tăng giá thuê đất nên theo lộ trình cụ thể và có mức trần không vượt quá 2 lần so với giá 2010.

Hà Chính