Tạm ứng, thanh toán vốn đầu tư: DN kêu quy định chưa rõ ràng

Theo phản ánh của Công ty TNHH Hoàng Hà, qua thực tiễn công tác thanh toán, tạm ứng vốn xây dựng cơ bản, vốn ngân sách Nhà nước đặc biệt các nguồn vốn lớn, nguồn vốn ngân sách Trung ương, Công ty nhận thấy một số bất cập trong việc tạm ứng hợp đồng thi công. Cụ thể, có những công trình được tạm ứng đến 50% giá trị hợp đồng (có văn bản để hợp lý hóa nội dung lý do tạm ứng), nhưng phải đến 1 năm sau công ty mới hoàn trả được khối lượng tạm ứng, chưa kể thời gian có thể kéo dài hơn do vướng mắc giải phóng mặt bằng, thiên tai bão lũ...

Đối với việc thanh toán khối lượng hoàn thành, nhiều công trình vốn lớn từ ngân sách Trung ương, hay công trình vốn ít sử dụng ngân sách địa phương, ngay sau khi có quyết định kế hoạch bố trí vốn của tỉnh, các đơn vị thi công sẽ báo cáo khối lượng hoàn thành tương ứng số vốn cấp hoặc có thể hoàn thành cao hơn. Tuy nhiên, những đơn vị khi không đủ khối lượng sẽ có tình trạng “đi đêm” với chủ đầu tư và đơn vị giám sát cho đủ khối lượng để thanh toán.

Từ những phân tích trên, Công ty đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét có quy định chặt chẽ hơn, quy rõ trách nhiệm các bên liên quan đến việc giải ngân vốn, có hệ thống thanh toán được lập trình mặc định các quy định chung về thanh toán của Bộ Tài chính và các chứng từ không đúng quy định sẽ bị loại khỏi phần mềm kiểm soát.

Về vấn đề này, Bộ Tài chính có ý kiến như sau:

Khoản 5, Điều 18 Nghị định số 37/2015/NĐ-CP ngày 22/4/2015 của Chính phủ quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng có quy định về tạm ứng hợp đồng xây dựng cụ thể như sau: “Mức tạm ứng hợp đồng không được vượt quá 50% giá trị hợp đồng tại thời điểm ký kết (bao gồm cả dự phòng nếu có)”.

Đồng thời, Điểm d, Khoản 5 quy định, “tiền tạm ứng được thu hồi dần qua các lần thanh toán, mức thu hồi của từng lần do hai bên thống nhất ghi trong hợp đồng nhưng phải bảo đảm tiền tạm ứng được thu hồi hết khi giá trị thanh toán đạt 80% giá hợp đồng đã ký kết”.

Quy định về thanh toán vốn đầu tư xây dựng công trình

Điều 28 Nghị định số 32/2015/NĐ-CP ngày 25/3/2015 của Chính phủ về quản lý chi phí đầu tư xây dựng quy định:

"1. Trong thời hạn 7 ngày làm việc kể từ ngày nhận đủ hồ sơ thanh toán theo quy định, cơ quan thanh toán vốn đầu tư có trách nhiệm thanh toán vốn đầu tư theo đề nghị thanh toán của chủ đầu tư hoặc đại diện hợp pháp của chủ đầu tư trên cơ sở kế hoạch vốn được giao.

2. Chủ đầu tư hoặc đại diện hợp pháp của chủ đầu tư chịu trách nhiệm về đơn giá, khối lượng và giá trị đề nghị thanh toán trong hồ sơ đề nghị thanh toán; cơ quan thanh toán vốn đầu tư không chịu trách nhiệm về đơn giá, khối lượng và giá trị đề nghị thanh toán trong hồ sơ đề nghị thanh toán của chủ đầu tư hoặc đại diện hợp pháp của chủ đầu tư. Trong quá trình thanh toán, trường hợp phát hiện những sai sót trong hồ sơ đề nghị thanh toán, cơ quan thanh toán vốn đầu tư thông báo bằng văn bản để chủ đầu tư hoặc đại diện hợp pháp của chủ đầu tư bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ.

3. Nghiêm cấm các cơ quan thanh toán vốn đầu tư và chủ đầu tư tự đặt ra các quy định trái pháp luật trong việc thanh toán vốn đầu tư xây dựng".

Căn cứ quy định trên, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư số 08/2016/TT-BTC ngày 18/1/2016 quy định về quản lý, thanh toán vốn đầu tư sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước và Thông tư số 108/2016/TT-BTC ngày 30/6/2016 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 08/2016/TT-BTC, trong đó có quy định cụ thể về việc tạm ứng hợp đồng, bảo lãnh tạm ứng, thu hồi tạm ứng và chế tài đối với việc chậm thu hồi tạm ứng; quy định về thanh toán khối lượng hoàn thành và trách nhiệm của chủ đầu tư, cơ quan thanh toán theo đúng quy định của Nghị định số 37/2015/NĐ-CP và Nghị định số 32/2015/NĐ-CP nêu trên.

Do vậy, quy định của pháp luật về tạm ứng, thanh toán vốn đầu tư xây dựng công trình đã đầy đủ, cụ thể và rõ ràng.

Trong quá trình tạm ứng, thanh toán vốn đầu tư xây dựng công trình, các tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện không đúng các quy định nêu trên sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc làm của mình.