Giá dịch vụ cảng biển quá thấp, DN Việt Nam chịu nhiều thiệt thòi

Cuộc họp trực tuyến do Bộ GTVT tổ chức về việc nắm bắt, giải quyết các khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực hàng hải và khung giá dịch vụ tại cảng biển. Ảnh: VGP.

Tại cuộc họp trực tuyến do Bộ GTVT tổ chức về việc nắm bắt, giải quyết các khó khăn, vướng mắc của các doanh nghiệp thuộc lĩnh vực hàng hải và khung giá dịch vụ tại cảng biển diễn ra chiều 4/8, ông Phạm Quốc Long, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Đại lý và môi giới hàng hải Việt Nam đã phải thốt lên rằng: “Giá dịch vụ tại các cảng biển Việt Nam thậm chí còn đang thấp hơn cả cảng sông tại Campuchia”.

Lý giải rõ hơn, ông Long cho biết, giá bốc xếp container xuất nhập khẩu tại cảng nước sâu của Việt Nam theo Thông tư 54/2018 của Bộ GTVT về Ban hành biểu khung giá dịch vụ hoa tiêu, dịch vụ sử dụng cầu, bến, phao neo, dịch vụ bốc dỡ container và dịch vụ lai dắt tại cảng biển Việt Nam đang rất thấp. Mức giá này chỉ bằng 45-80% khi so với những cảng chuyển tải lớn như Hong Kong hay Malaysia, Trung Quốc, Singapore... “thậm chí là so với cảng Phnom Penh của Campuchia, một cảng sông với mức đầu tư không lớn”.

“Vì cạnh tranh lẫn nhau, các cảng hầu hết đều đang thu các hãng tàu nước ngoài với giá sàn. Do đó, mỗi năm các hãng tàu đã hưởng phần chênh lệch phí xếp dỡ cả tỷ USD. Các doanh nghiệp Việt Nam đang chịu thiệt thòi rất lớn”, ông Long nói.

Cụ thể, giá bốc dỡ container xuất nhập khẩu ở Thái Lan là 59 USD/container loại 20 feet, 91 USD/container 40 feet; Singapore là 111 USD/container 20 feet, 159 USD/container 40 feet; Campuchia là 65 USD/container 20 feet, 95 USD/container 40 feet.

Còn Việt Nam là từ 33-53 USD/container 20 feet và 57-98 USD/container 40 feet (tùy theo từng khu vực).

Hiện nay, mức giá tại khu vực I (Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định) đang thấp nhất, bằng 72% khu vực II (cảng biển khu vực từ Thanh Hóa, Nghệ An đến Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận) và bằng 80% khu vực III (TPHCM, Bà Rịa-Vũng Tàu…), bằng 30-60% các nước trong khu vực.

Theo các đại biểu dự hội nghị, từ năm 1990, đơn giá bốc xếp mà Bộ Tài chính đưa ra là 57-85 USD/container 20 feet. Tại cảng Hải Phòng, những năm 2008-2009, giá bốc dỡ container 20 feet là 48 USD. Thực tế, mức giá bốc dỡ container hiện nay đã thấp hơn thế rất nhiều.

Giá dịch vụ bốc xếp tại cảng biển Việt Nam đang thấp hơn các nước trong khu vực. Ảnh minh hoạ.

Điều chỉnh giá là cần thiết
Trước tình hình nêu trên, các doanh nghiệp cảng biển Việt Nam đã đề xuất lên Bộ GTVT 2 phương án điều chỉnh giá dịch vụ bốc dỡ container đối với cảng biển khu vực I (không bao gồm Lạch Huyện).

Cụ thể, phương án 1, điều chỉnh giá dịch vụ lên 10%, từ 33 USD/cont’ 20 feet, 50 USD/cont’ 40 feet lên 36 USD/cont’ 20 feet, 55 USD/cont’ 40 feet, 63 USD/cont' 40 feet, giá shipside bằng 90% giá CY. Thời gian thực hiện từ 01/01/2021.

Phương án 2 là tiếp tục tăng 10% năm 2022 (40 USD/cont’ 20 feet, 61 USD/cont’ 40 feet, 69 USD/cont trên 40 feet) và 10% năm 2023 (44 USD/cont’ 20 feet, 67 USD/cont’ 40 feet, 76 USD/cont trên 40 feet). Giá shipside bằng 90% giá CY. Phương án tăng 10% giá dịch vụ, DN đề xuất áp dụng cả với khu vực 2 và khu vực 3.

Đối với khung giá dịch vụ bốc dỡ container xuất nhập khẩu khu vực Lạch Huyện và Cái Mép-Thị Vải, các doanh nghiệp cảng biển cũng đề xuất 2 phương án tăng giá.

Trong đó, phương án 1 là tăng 10% giá dịch vụ, từ 52-60 USD/cont’ 20 feet lên 57-66 USD/cont’ 20 feet; container 40 feet tăng từ khung 77-88 USD lên 85-97 USD. Container trên 40 feet tăng từ 85-98 USD lên 94-108 USD. Thời gian áp dụng từ 01/01/2021.

Phương án 2 là tiếp tục tăng 10% năm 2022 (63-73 USD/cont’ 20 feet; container 40 feet 93-107 USD. Container trên 40 feet 103-119 USD) và 10% năm 2023 (69-80 USD/cont’ 20 feet; container 40 feet 102-118 USD, container trên 40 feet 113-131 USD).

Ông Nguyễn Tường Anh, Tổng giám đốc Công ty cổ phần cảng Hải Phòng, đề nghị tăng mức giá bốc dỡ container thêm 10% từ năm 2021, sau đó tăng theo lộ trình 2 năm 1 lần.

Nói thêm về việc tăng giá bốc xếp container, ông Phạm Quốc Long, Chi hội Chủ tàu container Việt Nam, cho biết việc tăng giá bốc xếp container không làm tăng tổng chi phí logistics và chỉ số tiêu dùng Việt Nam.

Bởi, hiện nay gần như 100% hàng hóa xuất nhập khẩu bằng container đi và đến Việt Nam đều do các hãng tàu nước ngoài đảm nhận. Các hãng tàu hoạt động theo tuyến và lịch tàu cố định ký hợp đồng trả phí bốc xếp cho cảng, họ đang thu khách hàng khoản phụ phí xếp dỡ hàng hóa khoảng 120 USD. Tại các cảng biển Việt Nam, với quy định giá sàn hiện tại theo Thông tư 54/2018, vì cạnh tranh lẫn nhau, các cảng hầu hết đều đang thu các hãng tàu nước ngoài với giá sàn. Do đó, mỗi năm các hãng tàu đã hưởng phần chênh lệch phí xếp dỡ cả tỉ USD còn doanh nghiệp Việt Nam chịu thiệt.

Lắng nghe đề xuất của các doanh nghiệp, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Công cho rằng, tại Thông tư 54/2018, giá dịch vụ tại cảng biển Việt Nam đã tăng nhưng vẫn có khoảng cách khá xa so với giá dịch vụ cảng biển trong khu vực, đặc biệt là Campuchia. Do đó, việc tiếp tục điều chỉnh giá dịch vụ để bảo đảm quyền lợi cho doanh nghiệp là cần thiết. 

“Mục tiêu đến năm 2025, giá xếp dỡ container xuất nhập khẩu tại cảng biển Việt Nam cần phải bằng 60 - 70% so với giá xếp dỡ trong khu vực. Đến một thời điểm nào đó sau 2025, phải tiệm cận bằng giá dịch vụ trong khu vực, ít nhất bằng Campuchia”, Thứ trưởng nói.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Công yêu cầu Cục Hàng hải Việt Nam tiếp tục nghiên cứu đề xuất của doanh nghiệp để hình thành được một khung giá hợp lý nhất, đảm bảo cho doanh nghiệp tăng được nguồn thu để tái đầu tư, nâng cấp hạ tầng.

Riêng đối với khung giá dịch vụ đối với hành khách thông qua cảng tàu khách chuyên dụng, Thứ trưởng nhấn mạnh, nếu các doanh nghiệp muốn đề xuất tăng mức giá tối đa lên hơn 5 USD/hành khách, Bộ GTVT vẫn ủng hộ. Song, doanh nghiệp phải đảm bảo chất lượng dịch vụ tương đồng với giá dịch vụ thu về.

Phan Trang