Không được nuôi thỏ, lợn.. bằng cà rốt, bèo tây, bẹ chuối?

Thông tư 02/2019/TT-BNNPTNT “ban hành danh mục sản phẩm thức ăn chăn nuôi theo tập quán và nguyên liệu đơn được phép lưu hành tại Việt Nam” có hiệu lực từ ngày 11/02/2019.

Cụ thể, danh mục sản phẩm thức ăn chăn nuôi theo tập quán được phép lưu hành tại Việt Nam của Thông tư số 02 có hiệu lực từ 11/2/2019 liệt kê thức ăn có nguồn gốc từ thực vật, thức ăn có nguồn gốc từ động vật; sữa và sản phẩm từ sữa; sản phẩm dầu, mỡ.

Thức ăn có nguồn gốc từ thực vật chỉ bao gồm: ngô, thóc, lúa mì, gluten, đậu tương, khô dầu, sắn, hạt các loại; thức ăn thô như cỏ khô, cỏ tươi, rơm, vỏ trấu; phụ phẩm của ngành sản xuất cồn ethylic từ hạt cốc; mía; các loại củ khoai tây, khoai lang, khoai môn, khoai sọ, và các loại bã…

Phương pháp quản lý "bất hợp lý"

Danh mục này không đề cập tới nhiều loại nguyên liệu mà người dân, trong tập quán vẫn sử dụng cho việc chăn nuôi. Chẳng hạn, cho thỏ ăn khoai tây, lá khoai, sắn, rau muống; cho lợn ăn cám bèo tây, thân chuối… Rồi nuôi, đào trùn quế để nuôi gà, nuôi cá.

Quy định này có thể hiểu những loại thức ăn chăn nuôi nằm ngoài danh mục trên sẽ bị cấm lưu hành.

Bình luận về quy định này, ông Nguyễn Minh Đức, Ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam khẳng định Thông tư 02/2019 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn rất bất hợp lí bởi đang áp dụng phương pháp quản lý “chọn cho”, tức là người dân chỉ được làm những gì pháp luật cho phép.

Trong khi đó, theo lý giải của ông Đức thức ăn chăn nuôi theo tập quán là thứ người dân vẫn sử dụng từ trước đến nay, không cần bất kỳ một cơ quan nhà nước nào cho phép cả. Nếu việc sử dụng thức ăn chăn nuôi theo tập quán của người dân có vấn đề gì ảnh hưởng đến xã hội thì Nhà nước chỉ nên hạn chế hoặc cấm đúng loại thức ăn đó thôi.

“Rất khó hiểu vì sao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn lại ban hành danh mục những thức ăn chăn nuôi được phép lưu hành. Vậy chẳng lẽ toàn bộ trí tuệ xã hội bị đóng khung trong hiểu biết của nhà làm luật?”, ông Đức bình luận.

“Trong trường hợp này, tôi cho rằng, thay vì danh mục các danh mục sản phẩm thức ăn chăn nuôi theo tập quán được phép lưu hành ban soạn thảo chỉ cần đưa ra danh mục thức ăn chăn nuối cấm được phép lưu hành. Như vậy, với danh mục cấm này, người dân sẽ chỉ phải tránh những thức ăn bị cấm, còn lại họ sẽ được thoải mái sử dụng”, ông Đức nói

Đáng chú ý, vị chuyên gia pháp chế này còn chỉ ra một điểm bất thường của Thông tư 02/2019. Đó là dự thảo thông tư được đăng trên website của Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn từ ngày 10/1/2019, sau 60 ngày, tức 11/3/2019 mới hết hạn lấy ý kiến, vậy mà 11/2/2019 Bộ đã ký ban hành.

“Cục đã lường trước”

Trả lời PLO về vấn đề này, ông Nguyễn Xuân Dương, Quyền Cục trưởng Cục Chăn nuôi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đơn vị đề nghị ban hành thông tư, cho biết: Thông tư số 02/2019/TT-BNNPTNT có nội dung kế thừa Thông tư số 26/2012/TT-BNNPTNT ngày 25/6/2012.

"Thông tư 26 đã có nội dung này, nay cần sửa đổi bổ sung thì Bộ dự thảo, ban hành nhanh để tiếp tục lưu hành, giúp quá trình sản xuất của người dân và doanh nghiệp không bị ách tắc", ông Dương nói.

Quyền Cục trưởng Cục Chăn nuôi cũng thông tin thêm, thật ra các loại thức ăn chăn nuôi như thức ăn hỗn hợp, thức ăn đậm đặc, thức ăn bổ sung là do doanh nghiệp tự đăng ký và công bố lưu hành thì mới được sản xuất. Điều này đã được nói rõ trong Nghị định số 39/2017/NĐ-CP về quản lý thức ăn chăn nuôi, thủy sản.

Còn các loại thức ăn theo tập quán, truyền thống mà không có người dân, doanh nghiệp nào đăng ký thì Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có trách nhiệm công bố những sản phẩm này, dưới dạng thông tư.

"Thông tư 02 vừa rồi mới gia hạn và ban hành danh mục đợt đầu, với những nhóm chính, cơ bản để phục vụ cho quá trình sản xuất của người dân và doanh nghiệp không bị ách tắc. Còn những sản phẩm như rau, bèo, chuối... đương nhiên cũng là sản phẩm thức ăn chăn nuôi theo tập quán, người dân vẫn đang sử dụng, không ảnh hưởng gì.

Chúng tôi sẽ tiếp tục rà soát, công bố. Mà chăn nuôi theo tập quán thì sản phẩm chủ yếu để tự sản tự tiêu. Cục đã lường trước được điều này”, ông Dương nói.

Ngoài ra, Quyền Cục trưởng Cục Chăn nuôi cũng cho biết, dù là bèo, cây chuối, hay cà chua, cà rốt, bắp cải… là những sản phẩm thức ăn chăn nuôi theo tập quán cũng phải xác định tiêu chuẩn, quy chuẩn, có chất lượng tối thiểu mới được đưa vào làm thức ăn chăn nuôi, do đó cần có thời gian để Bộ tiếp tục cập nhật.

Với những loại thức ăn chăn nuôi mà Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chưa cập nhật, quy định cụ thể về tiêu chuẩn, kỹ thuật thì tôi cũng khuyên bà con không nên tận dụng quá. Chẳng hạn như cà rốt, su hào, cải bắp… để thối hết ở ngoài đồng thì không nên cho lợn, cho gà ăn nữa. Cũng không nên sử dụng các loại thức ăn mà có nguy cơ tồn dư thuốc bảo vệ thực vật, các loại thức ăn có dòi bọ, nhiễm khuẩn… Bây giờ dịch bệnh rất nhiều, ảnh hưởng đến chất lượng thịt, trứng, sữa.

"Chưa ai phạt đâu, nhưng hộ chăn nuôi vẫn nên xác định rõ là nên sử dụng thức ăn đảm bảo, an toàn. Không nên nghĩ heo nhà tôi, tôi thích cho ăn gì thì cho", ông Dương nói.

BT (tổng hợp)