Thuế môn bài cho doanh nghiệp dự kiến tăng gấp ba

So với quy định hiện hành (từ năm 2002), lệ phí môn bài với doanh nghiệp đều được đề xuất tăng, cao nhất gấp ba lần, tùy theo quy mô vốn.

Theo đó, từ năm 2017, mỗi doanh nghiệp phải nộp lệ phí môn bài 3 triệu đồng một năm (nếu vốn điều lệ dưới 10 tỷ đồng); 5 triệu đồng (vốn từ 10-100 tỷ đồng) và 10 triệu đồng nếu vốn trên 100 tỷ đồng. Riêng các chi nhánh, cửa hàng trực thuộc doanh nghiệp có mức lệ phí môn bài là 2 triệu đồng. Quy định hiện hành, thuế môn bài được phân loại theo 3 mức, từ 1 triệu đến 3 triệu đồng.

Với các hộ gia đình và kinh doanh, lệ phí môn bài cũng thay đổi so với trước đây khi không chia thành 6 mức và cũng không căn cứ vào thu nhập bình quân tháng như hiện nay. Thay vào đó, hộ gia đình, nhóm cá nhân có doanh thu từ 100 đến 300 triệu đồng nộp lệ phí 300.000 đồng. Mức lệ phí là một triệu đồng với hộ gia đình có doanh thu trên 300 triệu đồng.

Theo giải thích của Bộ Tài chính, Quốc hội đã thông qua Luật Phí và lệ phí, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2017, thay thế Pháp lệnh phí và lệ phí, trong đó chuyển từ thuế môn bài sang thành lệ phí môn bài.

Do đó, việc ban hành Nghị định quy định về lệ phí môn bài là cần thiết, tạo khung pháp lý đầy đủ và đồng bộ với các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật phí và lệ phí.

Mặt khác, trong quá trình thực hiện chính sách thuế môn bài thời gian qua, có nhiều bất cập, vướng mắc. Chẳng hạn, đối với hộ kinh doanh cá thể phần lớn nộp thuế theo phương pháp khoán, không thực hiện đầy đủ chế độ sổ sách, hóa đơn chứng từ, không hạch toán được kết quả sản xuất kinh doanh thì mức thu thuế môn bài lại quy định gồm 6 mức căn cứ vào thu nhập trên tháng. Hàng năm cơ quan thuế phải tốn nhiều thời gian cho công tác điều tra doanh số, chi phí hành thu cao.

Về bản chất thuế môn bài là một khoản lệ phí, nhằm kiểm kê kiểm soát số lượng cơ sở có hoạt động kinh doanh trong năm. Tuy nhiên, mức thu môn bài khu vực hộ kinh doanh gồm 6 mức tùy thuộc thu nhập trung bình 1 tháng, gây nhiều khó khăn cho cả người nộp thuế, cơ quan thuế trong việc xác định mức nộp dẫn đến bỏ sót thuế, không phát huy được hết chức năng kiểm đếm số lượng cơ sở kinh doanh.

Bộ Tài chính cũng cho biết, theo quy định của Luật thuế thu nhập cá nhân, cá nhân có thu nhập dưới 9 triệu đồng/tháng thì không phải nộp thuế thu nhập cá nhân, nếu có 2 người phụ thuộc thì thu nhập dưới 16,2 triệu đồng/tháng cũng không phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Trong khi đó, theo bậc môn bài hiện hành, hộ kinh doanh có thu nhập 300.000 đồng cũng phải nộp thuế môn bài. Như vậy, quy định về mức thu nhập để phân bậc môn bài hiện hành của hộ kinh doanh không còn phù hợp với tình hình thực tế.

Bên cạnh đó, mức môn bài hiện hành khi xây dựng căn cứ theo mức lương tối thiểu năm 2002 là 290.000 đồng/tháng. Hiện nay, mức lương tối thiểu đã lên 1.150.000 đồng (từ 1/5/2016 lên mức 1.210.000 đồng). Do đó, việc xác định bậc thuế môn bài hiện nay không phù hợp với sự thay đổi của tiền lương.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng cho hay có 3 đối tượng cũng sẽ không phải nộp lệ phí môn bài. Đó là hộ gia đình, nhóm cá nhân, cá nhân thực hiện đăng ký hộ kinh doanh hoặc có hoạt động sản xuất kinh doanh nuôi trồng thuỷ, hải sản và dịch vụ hậu cần nghề cá; hộ sản xuất muối; Văn phòng đại diện không có hoạt động sản xuất kinh doanh.